NƯỚC JAVEN VÀ NHỮNG THÔNG TIN BỔ ÍCH

Nước javen từ xưa tới nay được sử dụng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày để khử trùng nguồn nước, tẩy trắng quần áo, sát khuẩn khu vực chăn nuôi, nhà vệ sinh…Tuy nhiên, nước javen cũng có rất nhiều bất cập vì tính oxy hóa cao cũng như hàm lượng clo dư gây ăn mòn da tay khi tiếp xúc trực tiếp và ô nhiễm môi trường.

Cơ chế điện phân

Nước javen có công thức hóa học là NaClO và muối NaCl. Hỗn hợp này có được là nhờ quá trình điện phân muối NaCl, dung dịch muối ăn sẽ được điện phân không màng ngăn để tạo ra NaOH, khí Cl2 và khí H2 sau đó khí Cl2 sẽ phản ứng với NaOH để tạo ra dung dịch nước javen NaClO. Trong đó, thành phần hóa chất chiếm tỉ trọng cao nhất là muối NaClO, đây là muối có tính oxi hóa rất cao nhờ gốc [O]. Do vậy, hợp chất này được ứng dụng rất nhiều trong tẩy trắng quần áo; là dung dịch lỏng có màu vàng nhạt, có mùi xốc của khí Clo, gây nguy hiểm nếu hít phải. Nước javen có tính kiềm và tính oxi hóa cao, sẽ gây ăn mòn da tay nếu sử dụng trực tiếp. Nước javen có tính ổn định không cao, bị phân hủy bởi ánh sáng.

Ứng dụng của nước javen

Nước javen tùy thuộc vào từng nồng độ pha loãng thì sẽ có ứng dụng khác nhau. Nước javen có nồng độ 12-15% được dùng để tẩy sàn, xử lý nước bị nhiễm bẩn hoặc nước lấy trong tự nhiên. Nồng độ 1% – 6% được sử dụng để tẩy trắng sợi vải, quần áo trang phục bảo hộ lao động, ga trải giường…Với Nồng độ 30% được sử dụng để làm sạch, sát trùng, diệt khuẩn tại nước của các hồ bơi, nhà vệ sinh. Nồng độ 0.025% được sử dụng để sát khuẩn nước uống với tỷ lệ pha 1 lít Javen /4000 lít nước.

Như chúng ta đã biết, mặc dù có rất nhiều ưu điểm nhưng nước javen cũng để lại những bất cập khiến cho nhiều người sử dụng phải lăn tăn, ái ngại như sau (1) Nước javen trong môi trường acid sẽ tạo ra khí Cl2 theo phản ứng sau:

NaClO + 2HCl → NaCl + Cl2+ H2O

Phản ứng trên tạo ra khí Cl2 gây mùi xốc, khó chịu, gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người khi hít phải. Vì vậy, chúng ta phải có các biện pháp bảo vệ như đeo khẩu trang, đeo găng tay khi sử dụng hóa chất này.

Hỗ trợ tẩy rửa và sát khuẩn khu vực chăn nuôi, nhà ở

(2) Trong thành phần của nước javen có chứa gốc [O] do vậy nước này có tính oxi hóa mạnh, nó có chứa 5% hypochlorite pH natri là khoảng 11 do đó dung dịch nước javen có thể gây ăn mòn da khi tiếp xúc trực tiếp.

(3) Nước javen thải ra môi trường không có khả năng tự phân hủy sinh học, tồn tại nguy cơ ô nhiễm môi trường rất lớn.

(4) Nước javen không nên để tiếp xúc trực tiếp dưới ánh sáng và không khí vì điều này khiến cho thành phần Javen bị phân hủy; tan rã, điều này cũng xảy ra khi sodium hypochlorite tiếp xúc với axit, ánh sáng mặt trời, một số kim loại, chất độc và các chất khí có tính ăn mòn, bao gồm clo dạng khí. Sodium hypochlorite là một chất oxy hóa mạnh mẽ và phản ứng với các hợp chất dễ cháy và chất khử. Các dung dịch natri hypochlorite là một bazơ yếu đó là dễ cháy. 

Như vậy nếu dùng nước Javen mà ngửi thấy nước có mùi Clo nặng tức là đã vượt quá nồng độ Clo cho phép. Tuyệt đối không được uống trực tiếp nước này mà phải để cho mùi Clo tự bay hoặc đun sôi để hơi Clo bay đi hết rồi mới sử dụng, tránh trường hợp bị ngộ độc Clo.